ఊళ్లో ఎవరయినా పుట్టారా? అన్నది ప్రశ్న. లేదండీ, అందరూ చిన్నపిల్లలే పుడుతున్నారు అని జవాబు. ఈ ప్రపంచంలో పుట్టుకతో ఎవరూ గొప్పవారు కాదు. గొప్ప పనులు చేసినందుకు గొప్పవారు అవుతారు. గొప్పగా రాసినవారు చాలామంది ఉండవచ్చు. గొప్ప సైన్స్‌ను అందించినవారు అంతమంది లేకపోవచ్చు. కానీ ఎవరూ చేయని పనిచేసి ఎవరూ నడవని దారిలో నడిచినవారు చాలా తక్కువమంది ఉంటారు.

నేను చాలా మందిని ఇరకాటంలో పెట్టి ‘నీవు ఎవరు?’ అని ప్రశ్న అడిగాను. అలా చాలాకాలం పాటు చాలా సందర్భాలలో ఈ ప్రయోగం కొనసాగించాను. అందరూ ఇంచుమించు తేడా లేకుండా ‘మనిషిని!’ అని జవాబు చెప్పారు!
ప్రపంచంలో ఇన్ని రకాల జీవులు ఉండగా మనిషి ప్రత్యేకంగా ‘మనిషి’గా నిలవడానికి వీలు కలిగించిన పరిస్థితులు ఏమిటి? ఈ ప్రశ్నకు పరిశోధకులతోబాటు అందరూ ఒక సమాధానం చెప్పడం నేర్చుకున్నారు.

మంటో బతుకు కూడా అదుపు లేకుండానే జరిగింది. అతను తెగ తాగేవాడంటారు. ఒక వ్యాసంలో అతనే రోజుకు ఒక సీసా మాత్రమే తాగానని రాసుకున్నాడు. ఒక కథలో మాత్రం ఒకేనాడు పదిహేను కాయలు లాగించినట్టు కూడా రాస్తాడు. బతుకు, రచనలు అతడిని భయపెట్టిన జాడలు కనిపించవు. ‘అవలక్షణాలు, అనారోగ్యాలు, అపభ్రంశాలు అన్నీ కలగలిసి ఉన్న నా పాత్రలను నేను నావిగా అంగీకరిస్తున్నాను’ అంటాడు మంటో. అతను 42 సంవత్సరాల వయసులోనే వెళిపోయాడు.

నన్ను చాలా అభిమానించిన మిత్రురాలు నన్ను ‘ఓటి బుర్ర’ అంటూ ఉండేది. చదువు తప్ప మరేదీ నా తలకు ఎక్కదని ఆవిడ భావం అనుకుంటాను. ఓటు అనే మాట మనకు తెలుగులో మొదటి నుంచీ ఉందని అర్థం. ఓటు కుండ, ఓటికుండ అంటే కుండలో, నా బుర్రలోలాగే ఏమీ లేదని అర్థం. ఓటమి అన్న మాట కూడా ఈ రకంగానే పుట్టి ఉంటుంది. అయితే మనం, ఎన్నికలలో ఓటు వేసేస్తున్నాము. అంటే మన ఖాళీ భావాన్ని వెలిబుచ్చుతున్నాము అనుకోవాలా?