ఆదివాసీ సామాజిక వర్గంలో ప్రతిభ ఉన్నా అవకాశాలు చాలా తక్కువగా ఉంటాయని, తనకు మాత్రం తన భర్త, పిల్లల పూర్తి సహకారం ఉందని, వారి సహకారంతో తాను ముందుకు వెళతానని, తన ప్రతిభని రుజువుచేసుకుంటానని చెప్తుంది లీలా సంతోష్.

ఎత్తయిన కొబ్బరి చెట్లతో, గల గల పారే నీటి ప్రవాహాలతో పచ్చటి దుప్పటి పరిచినట్లు ఉండే కేరళలో పారిశుద్ధ్య కోసం నిబద్ధతతో పనిచేసే సుచిత్వా కమిషన్ గురించి రెండేళ్ల క్రితం వరకు ఎవ్వరికీ తెలియదు.

ఒక మనిషి సమస్యల్లో మునిగినపుడు స్పందించేవారు, ఆదరించేవారు. ఇప్పుడవి లేవు. ఉదయం లేచిన దగ్గర్నుంచి ఉరుకులు పరుగులు తీస్తేగాని గడవని దుస్థితి. ఎవరి జీవన విధానం వారికే బరువైపోయింది. స్వార్థం, అవసరాలు చుట్టూ మానవ సంబంధాలు. సమస్యల్లో మునిగి మనిషిని పట్టించుకునే సమయం ఎవరికీ లేదు. ఎదురుచూడ్డం కూడా తప్పే. సమస్యలు లేనివారంటూ ఎవ్వరూ వుండరు.

సముద్ర జలాల్లో చకచకా ముందుకు దూసుకుపోయేవారు మత్స్యకన్యలు కారు. అలాగని వారు స్కూబా డైవింగ్ హాబీగా కలిగిన ప్రొఫెషనల్స్ కూడా కారు. వాళ్లను మించిన నైపుణ్యంతో సముద్రపు లోతుల్లో వేటాడే హాన్యోలు దక్షిణ కొరియాలోని బేజు ద్వీపంలోని మహిళలు. పదిహేనేళ్ల బాలిక నుంచి ఎనభై ఏళ్ల బామ్మవరకు చేపవలే వేగంగా, చాకచక్యంగా సముద్రపు లోతులకు చేరుకుంటారు. అక్కడ లభించే సముద్ర సంపదను తెచ్చుకుని పంచుకుంటారు.